Nieuwsbrief juni 2020

Inhoud
- Een milieuvriendelijke manier van ongediertebestrijding
- Een wandeling met... Sander Arink
- Beleven
- Dagvlinders en Nachtvlinders
- Vriendenexcursie


Kinderen en helpers aan het werk                                                  foto Maria Neumann

Een milieuvriendelijke manier van ongediertebestrijding.

Zaterdagmiddag op 1 februari hebben ongeveer 20 kinderen van de juniorclub met behulp van een aantal vrijwilligers en ouders vogelhuisjes
gebouwd in de schuur van Clemens Boschker. Dat ging in een rap tempo en gepaard met veel plezier. Ieder kind mocht er eentje bouwen, één
voor Vragender en één voor thuis. Nadat de huizen klaar waren is de hele groep met ladders en boormachines vertrokken, om de huizen meteen op
te gaan hangen. Dat gebeurde zowel bij een aantal bomen aan de Heelweg,als ook bij de Dwarsdijk want daar komt de eikenprocessierups elk jaar in
grote getale voor. De bedoeling en hoop is, dat er zich de komende weken en maanden koolmezen in gaan nestelen die wederom de eikenprocessierups heel lekker vinden. Op deze manier zijn er minder rupsen die voor overlast kunnen zorgen. En win-win-win-situatie: de huisjes zijn leuk om te maken en
milieuvriendelijk, de mezen hebben een plek om te schuilen en hun nest te bouwen en de eikenprocessierups wordt op een natuurlijke manier gereduceerd.


Een deel van de vogelhuisjes                                                                          Foto Maria Neumann


Slootje springen in de Himalaya.                                                                                   Foto Roy Mosterd

Een wandeling met...
Sander Arink

In onze nieuwe rubriek ga ik als redacteur van deze nieuwsbrief geregeld de natuurgebieden in, die door de Stichting Marke Vragender Veen beheerd worden, voor een uitgebreide wandeling met mensen die geboren en getogen zijn in deze streek en er graag over willen vertellen. Het spits wordt afgebeten door beroepsmatige wandelaar en bergbeklimmer Sander Arink.
Wij treffen elkaar aan de Manenschijnweg op een koude, maar door veel vogelzang al lenteachtige, ochtend in februari en zijn van plan om het 11 km lange 't Schaddenpad rondom het Vragenderveen, Meddoseveen, Korenburgerveen en Corleseveen te gaan wandelen. Een lange wandeling is uitermate geschikt
voor een goed gesprek, dus wij beginnen meteen met lopen en praten. Sander komt voor de helft uit Vragender en voor de andere helft uit Beltrum, maar is opgegroeid en woont in Lichtenvoorde, ook al is hij het merendeel van het jaar in de bergen te vinden. Familie en vrienden wonen in zijn thuisdorp, hij voelt zich hier geborgen en barst van energie. Daarom is hij een fanatieke sporter, het liefst in de buitenlucht.
Behalve op zijn mountainbike of hardlopend rondjes rond het Veengebied te draaien, is hij ook bij de Vennebulten te vinden of bij de Holterberg die een  stukje verderop ligt, in Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Want hoe mooi het thuis ook is, Sander's grote liefde zijn de bergen en de Holterberg is dan in Nederland een van de weinige plekken die een beetje bergachtig overkomen. Het Vragenderveen kent hij van wandelingen met de familie en uitstapjes met school. Sander heeft journalistiek gestudeerd en jarenlang als eindredacteur voor o.a. De Telegraaf en Metro gewerkt en daarna op de communicatie- en marketingafdeling van de HAN in Nijmegen. Vanaf zijn 20ste ging hij veel op reis en bergen beklimmen werd zijn grote hobby. Ook werd hij voor zijn werk de Himalaya in gestuurd, om te schrijven over GLOF (Glacial Lake Outburst Flood), een vloed in de bergen veroorzaakt door smeltende sneeuw, die een gletsjermeer laat ontstaan, die op ten duur al dat water niet meer kan opvangen en breekt, waardoor vervolgens een enorme vloed water de berg afrolt en  alles onder zich begraaft. Een fenomeen wat al lang voorkomt, maar de laatste jaren, waarschijnlijk door de klimaatveranderingen, steeds vaker gebeurd. Vanaf deze reis was Sander verkocht aan de Himalaya.



Slootje springen in de bufferzone van het Vragenderveen.                Foto Maria Neumann

Maar zijn werk in Nederland bestond uit dagen achter de computer en eindeloze vergaderingen. Het idee om van zijn liefste vrijetijdsbesteding zijn werk te maken, borrelt al langer bij Sander, dus 3 jaar geleden hakte hij de knoop door en richtte Momotrekking op, zijn eigen reisgidsbedrijf. Sindsdien leidt hij vele malen per jaar groepen van mensen rond langs de Mount Everest of de Alpen. Deze tochten duren meestal twee weken of langer en vinden gretig aftrek bij bucketlistafstrepers, natuurliefhebbers en kantoormedewerkers. Op zo'n dag wandel je 4 tot 8 uur per dag, hoe hoger hoe langzamer dat het gaat
vanwege het gebrek aan zuurstof. Je loopt tussen de hoogste bergen van de wereld en mag je heel klein voelen en tegelijkertijd heel trots. Nepal heeft door het toenemende toerisme steeds meer last van een groter groeiend afvalberg. Voor de bevolking die altijd zelfvoorzienend heeft geleefd en dat nog steeds doet, zijn de toeristen een vloek en zegen tegelijk. De overheid vraagt elke toerist die na zijn bezoek weer het vliegtuig in Kathmandu instapt, om één kilo geshredderd afval mee zich mee te nemen. Eigenlijk nog niet zo'n slecht idee, dat iedereen zijn rommel zelf opruimt. Sander en ik laten uiteraard geen rommel in het veen achter. Zelfs de zon scheen op onze neuzen terwijl ik natte voeten krijg en Sander's waterdichte gympen ook daadwerkelijk waterdicht blijken te zijn. Een goede voorbereiding is alles. En hier in het veen is iedereen juist heel blij met al het water wat de hele afgelopen herfst en winter uit de
hemel is gevallen.

Beleven
Harrie Krabben

Wat een mooi voorjaar moest worden werd een nachtmerrie. De natuur hield ons in een afschuwelijke greep. Het Coronavirus sloeg om zich heen en wereldwijd verloren veel mensen daarbij hun leven. Een Pandemie komt gelukkig niet veel voor maar deze is er een die ons nog lang bij zal blijven.
En dat terwijl het altijd fascinerende voorjaar zich aandiende, normale natuurlijke gang van zaken gewoon doorgingen, de eerste vlinders zich weer melden, de duiven, de merels en de spreeuwen deden als eersten een paringsritueel alsof het voortbestaan van hun soort in het geding was. De Specht klopte de ogen bijna uit zijn kop en de wilde eenden vlogen in het rond alsof het nooit donker werd. Ook de fazant deed een duit in het zakje en de steenuil wist niet meer of het dag of nacht was. De terugkomst van de Zwaluw uit het verre Afrika is een gebeurtenis die elk jaar weer een stukje vreugde brengt. Zoals een haas ons elke morgen een bezoekje brengt voor het keukenraam, de mezen ruzie hebben om een nestkastje, de kauwtjes takjes aan slepen om deze te verstoppen onder de golfplaten. De eerste reeën vol trots met hun kalfjes in de wei lopen, terwijl de kieviet en de wulp hun uiterste best doen om ons zo veel mogelijk aan het mooie van de natuur te laten denken. Ook de ooievaars kwamen een kijkje nemen op het net geploegde land en keken me aan of ze wilde zeggen: wij zijn er weer. En de koekoek was er ook vroeg bij dit jaar. Zijn naam schalmde over ons veengebied waar je stil van wordt, zo mooi. Echt voorjaar. Je krijgt er een goed humeur en veel energie van. Deze beleving staat in schril contrast met het begin van dit schrijven maar is wel realiteit. Het  sociale gevoel wordt wel op de proef gesteld maar als je om je heen kijkt geeft deze samenhorigheid ook weer moed om door te gaan.

Dagvlinders en Nachtvlinders
door Wim Enserink

Dagvlinders vliegen overdag en nachtvlinders vliegen als het donker is. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar in werkelijkheid is het toch iets ingewikkelder. Veel nachtvlinders zijn namelijk niet alleen ’s nachts actief, maar je kunt ze ook gewoon overdag tegenkomen.

Sint Jansvlinder

Dagvlinders vliegen inderdaad echt alleen  verdag. Het moet niet al te koud zijn, minstens zo’n 12 graden en het liefst zonnig. Van half november tot begin maart zal je daarom maar zelden een dagvlinder  egenkomen, het is dan gewoon te koud. Pas op de eerste zonnige en windstille dagen in het voorjaar worden deze vlinders actief. Nachtvlinders zijn er juist wel het hele jaar door. De grote en de kleine wintervlinder, de najaarsvlinder en de perentak vliegen zelfs alleen in de wintermaanden. Een deel van deze  achtvlinders is echt alleen te zien als het donker is, sommige zelfs pas na middernacht. Maar er zijn dus ook veel nachtvlinders die juist overdag actief zijn. Ze worden de ‘dagactieve nachtvlinders’ genoemd. Een mooi voorbeeld van zo’n vlinder, die je ook in de bufferzone van het Vragenderveen kunt zien, is de Sint-Jansvlinder. De vleugels van deze vlinder zijn metaalkleurig met rode vlekken. Let in juni maar eens op de akkerdistels die dan bloeien. Daar zoeken ze naar nectar en ze laten zich dan ook makkelijk van dichtbij bekijken. Wanneer is een vlinder dan een dagvlinder en wanneer een nachtvlinder? Je kunt  dag- en nachtvlinders alleen van elkaar onderscheiden door hun uiterlijk, speciaal door de vorm van de voelsprieten (antennes) die ze hebben.

Distelvlinder

Dagvlinders  hebben aan het einde van de antennes altijd een soort knop zoals te zien is op de foto van de distelvlinder. Bij nachtvlinders zijn de antennes meer  raadvormig zoals goed te zien is bij de agaatvlinder en de appeltak of hebben ze de vorm van een veer zoals bij de gehakkelde spanner. In elk geval  ontbreekt de knop aan het eind. Je kunt ook letten op de stand van de vleugels.

Agaatvlinder

Als dagvlinders gaan zitten, houden ze de vleugels meestal boven zich  dichtgeklapt. Nachtvlinders zitten meestal met gespreide vleugels. Maar dat is geen betrouwbaar kenmerk. Als dagvlinders willen opwarmen in de zon spreiden ze hun vleugels ook. En er zijn nachtvlinders die in rust de vleugels boven zich dichtvouwen zoals bij de koperuil. Kun je het verschil misschien ook zien aan de kleuren? Veel dagvlinders hebben opvallende kleuren, denk maar aan de dagpauwoog of de citroenvlinder.


Appeltak

Nachtvlinders zijn juist opvallend vaak grijs tot bruin, hooguit met wat lijnen op de vleugels. Toch zijn die kleuren geen goed kenmerk. Er zijn genoeg dagvlinders met weinig kleuren, terwijl sommige nachtvlinders juist heel bont getekend zijn.

Gehakkelde spanner

Naast de dagpauwoog is er ook een nachtpauwoog en dat is echt een kleurrijke en opvallende vlinder. En wat te denken van de opvallende kleur en tekening van het rozenblaadje. Er is een groot verschil in aantallen dag- en nachtvlinders.

Koperuil

Er zijn in ons land nog maar iets meer dan 50 dagvlinders over en sommige daarvan zijn ook nog eens erg zeldzaam. Het aantal nachtvlinders komt ruim boven de 900 uit. Daarnaast zijn er nog eens bijna 1500 microvlinders, dat zijn de hele kleine soorten die meer bij de nachtvlinders en zeker niet bij de dagvlinders horen.

Rozenblaadje

Van de 2400 vlindersoorten rekenen we er dus maar zo’n 2% tot de dagvlinders. Misschien heb je geen enkele van de nachtvlinders van de foto’s ooit in het echt gezien. Veel van deze vlinders leiden ook een tamelijk verborgen leven, zeker als ze alleen ’s nachts vliegen. Je moet ze daarom  lokken: veel soorten komen op licht af en er zijn manieren om ze op die manier te zien te krijgen. Andere nachtvlinders houden van een borreltje en die kun  je met wat alcohol naar je toe halen. Hoe dat in z’n werk gaat is echter een verhaal apart waar we het een volgende keer nog eens over kunnen hebben. En dan kunnen we ook nog wat meer opvallende nachtvlinders laten zien.

Vriendenexcursie

Op zondag 30 augustus 2020 vind weer de jaarlijkse excursie voor de donateurs van de vriendenclub naar het Vragenderveen plaats. Ontvangst is om 9.30  uur in Restaurant Beneman in Vragender.
De excursie zal de hele ochtend in beslag nemen.
Aanmelden kan tot 26 augustus 2020 via vriendenclub@vragenderveen.nl of bij familie Boschker: 0544372030.
Indien er door corona-maatregelen wijzigingen in het programma van de excursie komen, zullen wij u per email informeren. Helaas hebben wij
niet van iedereen een emailadres. Heeft u nog nooit een email van ons ontvangen en wilt u graag op de hoogte gehouden worden? Stuur dan
een email naar vriendenclub@vragenderveen.nl over opgave emailadres. Tip: sla het emailadres van de Vriendenclub op bij uw contacten, zo voorkomt u dat onze email in de spammap beland.




 

< Terug naar het nieuwsoverzicht