Bufferzone
Bescherming veen
Het Vragenderveen is in de vorige eeuw door boeren uit Vragender in bescherming genomen en het is inmiddels een uniek hoogveengebied met een door de Europese Unie beschermde status. In het Vragenderveen ontstaat weer hoogveen. Om die ontwikkeling te garanderen, is er een bufferzone aangelegd. De bufferzone moet het veen beschermen tegen het naar binnenstromen van voedselrijk water. Dat is namelijk schadelijk voor de vorming van hoogveen. Grieta Spannenburg, studente aan de Rijkshogeschool IJsselland in Deventer, heeft tijdens haar afstudeeronderzoek in een beheersvisie gemaakt. Haar voorstel ging uit van de plaatselijke situatie rond 1930. De inrichting van dit gebied, compleet met kikkerpoelen en houtsingels is door de Stichting Marke Vragender Veen overgenomen en begint zo langzamerhand een project van grote cultuurhistorische en recreatieve waarde te worden. Het beeld van de landbouw in de jaren dertig keert terug, compleet met voortplantingswateren voor de kamsalamander. De hoofddoelstelling van de bufferzone is en blijft niettemin een optimale bescherming van het Vragenderveen.
Ligging bufferzone
De bufferzone van het Vragenderveen bevindt zich aan de westzijde van het Korenburgerveen en ligt ongeveer drie kilometer oostelijk van het kerkdorp Vragender. Deze zone wordt tot het heideontginningslandschap gerekend. In de 19de en 20ste eeuw werden de uitgestrekte heidevelden in cultuur gebracht, vandaar dat het gebied tot de jonge ontginningslandschappen wordt gerekend. Kenmerk van het heideontginningslandschap is de relatieve openheid en de rechtlijnige verkaveling. Daarnaast werden in het heideontginningslandschap veelal grove dennenbosjes aangeplant. Het heideontginningslandschap, waarvan de bufferzone van het Vragenderveen deel uit maakt, strekt zich uit over een groot gebied westelijk van het Vragenderveen. De namen Schaarsheide en het Vragenderveld herinneren hieraan.
Ruilverkaveling
In het kader van de Ruilverkaveling Winterswijk- West is de bufferzone rond het Korenburgerveen aangekocht door de Dienst Landelijk Gebied, een onderdeel van het ministerie van Landbouw. De aangekochte gronden in de bufferzone van het Vragenderveen zijn later in eigendom toebedeeld aan de Stichting Marke Vragender Veen.
Herstel bufferzone
Hydrologische herstelmaatregelen
De bemesting van de gronden in de bufferzone is beëindigd, zodat de kwaliteit van het water dat naar het veen stroomt, verbetert. Daarnaast zijn veel sloten in de bufferzone gedempt zodat het water in de grond kan infiltreren. Het gevolg is dat het water geleidelijker naar het veen stroomt en er in de zandondergrond reinigingsprocessen optreden. Door de aanwezigheid van tertiaire klei, die het diepe infiltreren van het water belemmert, zal in natte perioden afvoer echter noodzakelijk blijven. Om ongewenste waterstanden en instroming van te voedselrijk water te voorkomen wordt het te veel aan regen zoveel mogelijk om het veen geleid en afgewaterd. De veensloot is daarom niet geheel afgedamd, maar omgevormd tot een ondiepe afvoerslenk, die van het veen gescheiden is door de al aanwezige kade. Een nieuwe sloot loopt om de bufferzone van het Vragenderveen en dient voornamelijk voor het opvangen en afvoeren van voedselrijk landbouwwater.
Beheer
Nu het gebied geen landbouwkundige functie meer heeft kunnen de weiden zo extensief mogelijk worden beheerd, dat wil zeggen dat er vooral gekeken wordt naar de bescherming van de natuur en minder naar de opbrengsten voor de landbouw. Dat gebeurt door slechts één keer per jaar te maaien en het maaisel af te voeren. Dit grasland mag niet gefreesd, heringezaaid of bemest worden. Tevens mogen geen chemische bestrijdingsmiddelen en meststoffen gebruikt worden. Slechts enkele koeien begrazen het gebied. Dit maakt de structuur van de graslanden zeer geschikt als biotoop voor insecten. Daarnaast is het gebied kleinschalig ingericht, met hakhoutsingels, struweel en bosmantels. Om een grote diversiteit in het gebied aan te brengen zijn er drie poelen aangelegd. Verder is op drie percelen de humusrijke bovenlaag weggehaald. Hier ontwikkelt zich schraal grasland, met heidevegetatie. Het beheer van deze percelen bestaat alleen uit het eenmaal per jaar maaien en afvoeren van het maaisel.
